آمریکا می‌خواهد صادرات نفت ایران را "به صفر" برساند. روحانی هم با لحنی نزدیک به لحن نظامیان تلویحا تهدید به "بستن تنگه هرمز" کرده است. بهنام باوندپور در گزارش خود بررسی کرده که این تهدید تا چه حد عملی است.

اینکه بلندپایه‌ترین مقام‌های اجرایی ایران و سوئیس در "مذاکرات خصوصی" خود واقعا چه گفته‌اند معلوم نیست، اما رئیس جمهوری اسلامی در جمع برخی ایرانیان مقیم سوئیس، در واکنش به قصد ایالات متحده برای تحریم نفتی ایران، به شکلی کم‌سابقه از زبان تهدید استفاده کرد؛ تهدید هم به‌تلویح متوجه نقطه‌ای بود که نه تنها حساسیت آمریکا، بلکه حساسیت بسیاری از کشورهای منطقه و جهان را برمی‌انگیزد. بدین اعتبار حسن روحانی در قلب اروپا جهان را تهدید کرد.

آمریکا می‌خواهد تمام توان خود را برای قطع دسترسی ایران به منابع ارزی‌اش به کار بگیرد، زیرا مدعی است که این منابع صرف "حمایت از تروریسم، گسترش ناامنی در منطقه و برنامه‌های پرهزینه موشکی و هسته‌ای" جمهوری اسلامی می‌شود.

در همین راستا ایالات متحده افزون بر اعلام آغاز تحریم‌های یکجانبه‌اش علیه ایران در حوزه صنعت خودرو و تجارت فلزات گرانبها از ماه آینده (۱۳ مرداد)، تهدید کرده است که مشتریان جهانی نفت ایران بایستی تا چهار ماه دیگر (۱۳ آبان) حجم واردات خود از این کشور را به صفر برسانند، وگرنه با تحریم‌های واشنگتن روبه‌رو خواهند شد. مقام‌های آمریکایی در عین حال تأکید کرده‌اند که کالاهای ضروری به‌خصوص مواد غذایی و دارو مشمول هیچ‌گونه تحریمی نخواهند شد.

در چنین شرایطی روحانی در نخستین سفر اروپایی خود پس از خروج آمریکا از برجام، به جای برلین و پاریس به برن و وین رفت. هدف اصلی او از این سفر جلب حمایت کشورهای اروپایی برای همراهی نکردن با تحریم‌های در پیش ایالات متحده علیه ایران بود. در این میان حتی برخی منابع ایرانی خبر دادند که اروپا حاضر شده میزان خرید نفت خود از ایران را از حدود ۷۰۰ هزار بشکه، به یک میلیون بشکه در روز برساند.

روحانی اما در آستانه ارائه "بسته پیشنهادی" اروپا برای ایران، در جمعی غیررسمی در سوئیس با اشاره به اینکه "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلو صادرات نفت ایران را بگیرند"، با لحنی که تاکنون بیشتر از مقام‌های نظامی سپاه پاسداران شنیده می‌شد، ایالات متحده را تهدید کرد و گفت: «آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید».

ناظران تقریبا یک صدا این سخنان را تهدید روحانی به "بستن تنگه هرمز" تفسیر کرده‌اند. برخی تحلیلگران نیز البته در این اظهارات، تهدید به استفاده از بازوهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی برای ضربه زدن به منافع آمریکا و مؤتلفان منطقه‌ای‌اش را می‌بینند و به امکانات ایران در یمن، به‌واسطه حوثی‌های مؤتلف تهران، اشاره می‌کنند.

روحانی همچنین زمانی زبان تهدید را برگزیده است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی به صراحت آمادگی خود برای افزایش تولید نفت به قصد جبران کمبود نفت ناشی از تحریم ایران را اعلام کرده‌اند. همراهی اخیر روسیه با عربستان در راستای حمایت از افزایش تولید نفت نیز بر نگرانی‌های ایران افزوده است. رسانه‌های آمریکایی حتی در این میان از "توافق" واشنگتن و مسکو برای جبران کمبود نفت ناشی از تحریم ایران گزارش داده‌اند.

به نظر می‌رسد که رئیس جمهوری "معتدل" ایران، مطلع از تحولات مزبور، خواسته است با توجه به همین "توافق جهانی"، پیامی دیگر را به جهانیان بدهد؛ پیامی که البته تجربه تاریخی دست‌کم سه دهه را از سر گذرانده است.

تجربه تاریخی و نتیجه عملی

جمهوری اسلامی در جریان جنگ هشت ساله ایران و عراق بارها تهدید به "بستن تنگه هرمز" به روی کشورهای جهان کرد؛ تهدیدی که هم‌زمان بود با نبرد دریایی میان دو کشور و سرایت آن به متحدان آنان، "جنگ نفتکش‌ها" لقب گرفت. این تهدید اما عملی نشد و با ایجاد راهرویی آبی میان خلیج فارس و دریای عمان توسط ناوگان‌های آمریکایی، تنها به تثبیت حضور نظامی آمریکا و متحدان‌اش در آبهای منطقه زیر عنوان اسکورت نفتکش‌ها انجامید.

تهدید "بستن تنگه هرمز" نقش مهمی در پذیرش صلح با بغداد از سوی بنیانگذار جمهوری اسلامی داشت. در شرایط "ناامنی" و نه حتی بسته شدن این تنگه آبی بود که عراق و آمریکا پایانه نفتی خارک را در روز ۲۵ اردیبهشت ۶۷ بمباران و کاملا منهدم کردند. و باز هم در همین شرایط ناامنی بود که هواپیمای مسافربری ایران‌ایر با ۲۹۰ سرنشین در روز ۱۲ تیرماه ۶۷ هدف موشک نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت و سقوط کرد. روح‌الله خمینی که همواره شعار "جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم" می‌داد، حدود دو ماه پس از بمباران خارک و ۱۷ روز پس از سرنگونی هواپیمای مسافربری ایرانی، از "نوشیدن جام زهر" سخن گفت و قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل را پذیرفت.

پایان جنگ ایران و عراق همراه بود با سپردن تهدید بستن تنگه هرمز به بایگانی؛ تا هنگامی که این پرونده دوباره در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد از بایگانی خارج شود. اما تهدیدهای این دوره هم از قدرت‌نمایی‌ها و مزاحمت‌های مقطعی قایق‌های سپاه برای نفتکش‌ها یا ناوهای آمریکایی فراتر نرفت.

محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس‌جمهور وقت، دی‌ماه سال ۱۳۹۰ گفته بود: «اگر بنا باشد نفت ایران را تحریم کنند، یک قطره نفت از تنگه هرمز عبور نخواهد کرد». سپس فرماندهان ارشد سپاه پاسداران از جمله محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه، حسین سلامی جانشین فرمانده کل و علی فدوی فرمانده نیروی دریایی این نیروی مسلح نیز همین تهدید را تکرار کردند. سردار جعفری با اشاره به "گزینه" بستن تنگه هرمز گفته است: «با توجه به موقعیت استراتژیک تنگه هرمز، این موضوع هیچ‌وقت از دستور کار ما خارج نمی‌شود». در دوران احمدی‌نژاد ارتش و سپاه در تنگه هرمز مانور نظامی هم ترتیب دادند و حتی "نحوه بستن" این تنگه را هم تمرین کردند.

تحرکات قایق‌های سپاه در خلیج فارس در کنار تهدید به "بستن تنگه هرمز"، از یک‌سو در خدمت تبلیغات علیه جمهوری اسلامی به عنوان "ناامن‌کننده منطقه" قرار گرفت و برگ برنده‌ای شد در دست آمریکا برای توجیه هراس جامعه جهانی از ایران و از سوی دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس را بر آن داشت تا به دنبال راه‌های دیگر و مطمئن‌تری برای صادرات نفت و گاز خود باشند.

عربستان و امارات در این میان به قصد رهایی از وابستگی به تنگه هرمز، هر یک چاره‌ای اندیشیدند. اولی برای صادرات نفت خود خط لوله‌ای به سوی دریای سرخ کشید و دومی خط لوله‌ای را تا بندر فجیره در کرانه دریای عمان احداث کرد. خط لوله به فجیره که در سال ۲۰۱۶ میلادی عملیاتی شد، امکان انتقال ۷۰ درصد از نفت امارات را به بازارهای بین‌المللی دارد. حاکم فجیره، یکی از هفت امارت تشکیل‌دهنده امارات متحده عربی، با اشاره به احداث همین خط لوله بود که دسامبر ۲۰۱۶ گفت: «تهدید به بستن تنگه هرمز به تاریخ پیوست».

در عین حال آمریکا همواره اعلام کرده است که بسته شدن تنگه هرمز را هرگز تحمل نخواهد کرد. این تنها سیاست دولت ترامپ نیست. دولت اوباما نیز امنیت تنگه هرمز را از "خطوط قرمز" خود خوانده بود.

نسبت "مطالبات" و "گزینه‌ها"

با توجه به چنین پس‌زمینه‌ای، آویختن روحانی به زبان تهدید سپاهیانی چون جعفری و سلامی پرسش‌برانگیز است. ابراهیم متقی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با روزنامه "دنیای اقتصاد" با اشاره به اینکه "شرایط کنونی جامعه ایران این تهدید و مخاطره را نمی‌طلبد"، اظهارات تهدیدآمیز روحانی را بیشتر "آماده کردن زمینه‌های دیپلماسی" دانسته است. او تهدید به کار گرفته شده توسط روحانی را با تهدیدهای رئیس جمهور و وزیر خارجه آمریکا مقایسه کرده که به گفته او، "روی دیگر" تهدیدشان "دیپلماسی و فراهم شدن زمینه‌های گفت‌وگو" بوده است.

اما نوذر شفیعی، تحلیلگر سیاسی و نماینده پیشین مجلس، با اشاره به اینکه "سیاست خارجی "عرصه مبادله پیام‌هاست"، اظهارات اخیر روحانی را "رونمایی از ابزار قدرت" توسط او می‌داند: «در مقطع فعلی طرفین باقی‌مانده در برجام هر گزینه‌ای که دارند را روی میز می‌گذارند».

محمدجواد روح، روزنامه‌نگار و تحلیلگر نیز طی یادداشتی در کانال تلگرامی خود به اظهارات اخیر روحانی پرداخته و معنای آن را کاملا "روشن" دانسته است: «همان منطقی که در دوران جنگ هم به کار رفت و در دوران شدت گرفتن تحریم‌های هسته‌ای هم تلاش شد به کار رود؛ بستن تنگه هرمز بر روی نفتکش‌های حامل نفت عربستان، عراق، کویت و امارات». او سپس نوشته است: «هر دو تجربه خیلی زود شکست خورد و حتی می‌توان گفت به ضد خود تبدیل شد».

این روزنامه‌نگار پس از توضیح مشروح پیشینه تهدید به "بستن تنگه هرمز" در ایران، نتیجه گرفته است: «نه تجربه دوران جنگ و نه تجربه دوران پرونده هسته‌ای نشان نمی‌دهد که تهدید (و یا اقدام) ایران برای بستن تنگه هرمز، موجب تضعیف موقعیت آمریکا و یا متحدان منطقه‌ای آن می‌شود؛ بلکه بالعکس، بر مشروعیت بین‌المللی اقدامات آمریکا علیه ایران (چه در شکل حضور نظامی در آب‌های خلیج فارس و چه در شکل ایجاد اجماع جهانی برای تحریم ایران) می‌افزاید».

آقای روح ادامه داده است: «گفتارهای اخیر حسن روحانی که نشانه‌هایی از همراه شدن او با جریان مخالف برجام را بروز می‌دهد، این نگرانی را ایجاد می‌کند که رییس‌جمهور همچون عرصه سیاست داخلی و اقتصاد که هر روز شاهد اتخاذ سیاست‌های غیرمنطقی و متناقض دولت او هستیم، در عرصه سیاست خارجی هم، از جاده منطق و خرد دور شده است».

این روزنامه‌نگار در نهایت نتیجه می‌گیرد که «اگر تحریم نباشیم، تنها ارتباطمان با دنیا فروش حداکثر دو میلیون بشکه نفت است و اگر تحریم باشیم، ابزاری جز تهدید به بستن تنگه هرمز برای مقابله و واکنش نداریم. توهمات و شعارها را کنار بگذاریم. ما این هستیم؛ کشوری با دست‌های خالی و دست‌هایی رو شده برای دیگران. به همین خاطر، فارغ از اینکه رییس دولت چه کسی باشد، با حرف‌ها و تهدیدهای تکراری به مصاف می‌رویم. نتیجه این نبرد، پیشاپیش روشن است...».

گذشته از موضع شفاف محمدجواد روح در عدمتأثیر و حتی نتیجه معکوس تهدید به "بستن تنگه هرمز"، در دیگر نظرات هم چه موافق چه مخالف، آنچه همچون حقیقتی پنهان جلوه می‌کند این است که گویا جمهوری اسلامی تنها گزینه خود برای مقابله با تحریم‌های آمریکا را تهدید به ایجاد ناامنی می‌داند؛ حال چه تهدید به ایجاد ناامنی برای امتیازگیری در مذاکرات احتمالی باشد و چه تهدید به قصد قدرت‌نمایی و وادار کردن طرف مقابل به عقب‌نشینی.

از سوی دیگر، به‌خصوص با توجه به رشد تردیدهای جدی در ایران در رابطه با توفیق سیاست "نگاه به شرق" و "ناکامی" نزدیکی به روسیه و چین، جمهوری اسلامی دیگر جز بیان "مطالبات" خود از اروپا، نمی‌تواند مدعی داشتن "گزینه‌ای" واقعی و عملی در برابر تحریم‌های در پیش ایالات متحده باشد.

گزارش‌های شاهدان عینی از وقوع مواردی از تیراندازی در شهر خرمشهر در استان خوزستان حکایت دارد. به گقته بعضی شهروندان در بعضی از مناطق شهر هم , صدای تیر به گوش می‌رسد.

گزارش‌های رسیده دست‌کم تایید می‌کند که صدای تیراندازی در چهارراه مطهری خرمشهر شنیده شده است.

در تصاویر پیداست که گاز اشک‌آور هم شلیک شده است.

تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن یک نفر روز زمین افتاده و افراد داخل تصویر می‌گویند او کشته شده است. اما ولی‌الله حیاتی، فرماندار خرمشهر این موضوع را تکذیب کرده و گفته پنج نفر "به طور سطحی" زخمی شده‌اند.

فعالان عرب هم از زخمی‌شدن عده‌ای در درگیری‌های شنبه‌ شب نهم تیرماه و کشته شدن یک نفر خبر داده‌اند.

به گزارش جبهه دموکراتیک ایران و به نقل از خبرگذاری ایرانا آتش‌سوزی در تاسیسات پتروشیمی آبادان تلفاتی برجای گذاشته است.

صبح روز پنجشنبه، ٧ تیر (٢٨ ژوئن)، خبرگزاری دولتی ایران - ایرنا - به نقل از رئیس آتش‌نشانی شهرستان آبادان گزارش کرد که نیمه شب گذشته واحد شماره ٦٠٠ پتروشیمی آبادان دچار آتش‌سوزی شد و تمامی نیروهای امداد آبادان برای خاموش کردن آتش به محل اعزام شدند..

وی گفته است که در این حادثه، ٦ نفر مصدوم شده و به بیمارستان نفت آبادان انتقال یافته‌ا‌ند.

خبرگزاری ایلنا از وقوع انفجار در این تاسیسات خبر داده و به نقل از مسئول روابط عمومی پتروشیمی آبداتن گفته است که "یکی از نیروهای پتروشیمی" در این حادثه جان خود را از دست داد و شش تن دیگر زخمی شدند.

وی گفته است که به استثنای یک نفر که ترتیب اعزام او به تهران داده شده است، حال سایر مصدومان وخیم نیست. او گفته است که آتش مهار شده است.

خبرگزاری ایسنا به نقل از مرکز فوریت‌های پزشکی استان خوزستان کشته شدن یک نفر را تایید کرده و گفته است که در این حادثه ١٨ تن دیگر آسیب دیدند که اکثر آنان به طور سرپایی درمان شدند.

پتروشیمی آبادان در اجرای سیاست کاهش وابستگی صادراتی ایران به نفت خام و تنوع بخشیدن به صادرات کشور طراحی شد، در سال ١٣٤٨ به بهره‌برداری رسید و در سال‌های پیش از انقلاب توسعه یافت.

فعالیت این واحد صنعتی بعد از انقلاب نیز کمابیش ادامه داشت اما در جریان جنگ ایران و عراق به شدت آسیب دید هرچند بعدها بازسازی شد.

سخنگوی دولت می‌گوید بانک مرکزی آن قدر ارز ندارد که مردم همه ریال‌هایشان را بدهند و دلار و سکه بخرند. یک اقتصاددان می‌گوید قیمت دلار به بالای ۱۰هزار تومان خواهد رسید و پس از تشدید تحریم‌ها شاهد نوسانات بیشتر خواهد بود.

سخنگوی دولت حسن روحانی گفته است که دولت قطعا این مقدار دلار ندارد که مردم همه ریال‌هایشان را به ارز و سکه تبدیل کنند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدباقر نوبخت گفته است با اینکه ایران درآمدهای ارزی به قدر کافی دارد، اما نمی‌تواند پاسخگوی "اشتیاق مردم" به خرید ارز باشد. او افزود که ایران حدود ۵۳ ــ ۵۲ میلیارد دلار از منابع فروش نفت و حدود ۴۵ میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی درآمد دارد.

به گفته‌ی سخنگوی دولت: «ما از بخش صادرات نفتی و غیرنفتی در مجموع حدود ۹۵ میلیارد دلار درآمد‌ها یا دریافت‌های ارزی داریم، در حالی که مصارف ما که عمدتاً در بخش واردات است از ۷۵ تا ۷۶ میلیارد دلار بیشتر نیست.

اشتیاق مردم به خرید ارز و سکه

نوبخت یادآور شد: واردات کالا هیچ وقت فراتر از ۴۷ تا ۵۰ میلیارد دلار نرفته است، اگر حدود ۲۰ میلیارد دلار واردات خدمات را هم اضافه کنیم، واردات ما از ۷۵ تا ۷۶ میلیارد دلار بیشتر نیست.

سخنگوی دولت درباره کمبود ارز در بازار گفت با اینکه منابع ارزی ایران از مصارف بیشتر است، "اما مشکلی که وجود دارد و در ۵ تا ۶ هفته گذشته شدت گرفت، یک اشتیاق و گرایش برای تبدیل موجودی ریال به ارز بوده است".

با توجه به اینکه بسیاری به دلیل وضعیت شکننده اقتصادی و پیامدهای ناشی از تحریم‌های آمریکا تلاش می‌کنند سرمایه‌های خود را به ارز تبدیل کرده واز کشور خارج کنند، نوبخت اذعان کرد: «ما برای خدمات و کالا‌ها ارز داریم، اما اینکه بتوانیم نوعی سرمایه خارج از کشور را تأمین کنیم ارز نداریم، و باید واقعیت را به مردم بگوییم این مقدار در توانایی ما نیست».

چهار عامل نوسانات ارزی

بر اساس پیش‌بینی یک اقتصاددان، قیمت دلار به احتمال بسیار به بالای ۱۰هزار تومان خواهد رسید. او می‌گوید در صورت تشدید تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، قیمت ارز دچار نوسانات بیشتری نیز خواهد شد.

قاسم نوروزی، اقتصاددان و استاد دانشگاه قائم‌شهر معتقد است که چهار عامل دولت، رفتار بازار، رفتار روانی مردم و تراز تجاری کشور از علل این نوسانات ارزی است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، نوروزی با اشاره به این‌که دولت‌ها برای کاهش کسری بودجه دست به افزایش قیمت دلار زده تا با فروش ذخایر ارزی خود در بازار بتوانند بخشی از کمبود بودجه را جبران کنند.

او افزود: رفتار بازار به شکل سوداگری، بورس بازی و سفته بازی دلیل دوم افزایش قیمت ارز است.

عامل سوم اینکه: وقتی بازاری پر رونق شود بازاریان، تجار و مردم نقدینگی خود را به آن سمت برده و در آن بازار تزریق می‌کنند و زمانی که نقدینگی به آن بازار وارد شود قیمت آن کالا بالا رفته و این عامل سبب کمبود دلار می‌شود که نهایتا باعث برهم زدن تناسب عرضه و تقاضا و بالارفتن قیمت دلار خواهد شد.

این اقتصاددان رفتار روانی مردم متاثر از تورم و افزایش قیمت‌ها را به عنوان سومین عامل و تاثیرگذارترین آن نام برده می‌گوید: «مردم و سرمایه‌گذاران با پیش‌بینی این‌که اگر کالایی را که دچار افزایش قیمت شده، نخرند قیمت آن بالاتر می‌رود به آن هجوم برده و برای کسب سود بیشتر یا جلوگیری از ضرر حاصله باعث افزایش قیمت آن کالا می‌شوند؛ نمونه بارز آن در مورد خودرو و بازار روانی و هجوم مردم برای خرید آن به عینه وجود دارد.»

نوروزی درباره عامل چهارم افزایش قیمت ارز را تراز تجاری کشور می‌داند و می‌گوید: «تراز تجاری یعنی هزینه‌های وارداتی و درآمدهای صادراتی که هرچه هزینه بیشتر از درآمد باشد منجر به کاهش ذخایر ارزی کشور شده و در نتیجه قدرت کنترل بازار ارز از دست خواهد رفت که این موضوع منتج به بی ارزش شدن پول ملی می‌شود.»

بسیاری از کارشناسان فراتر از عوامل فوق، بحران در مناسبات بین‌المللی ایران را یک عامل عمده در تنش‌ها در بازار اقتصادی ایران، از جمله بازار ارز می‌دانند.

به‌ویژه خروج آمریکا از برجام و اثرات روانی تحریم‌هایی که در راه هستند، بخش‌های بزرگی از جامعه ایران را نسبت به چشم‌اندازهای اقتصادی نگران کرده و نقدینگی آنها را به سوی بازار ارز و سکه سوق داده است. خروج فزاینده‌ی سرمایه از کشور نیز از دیگر پیامدهای این نگرانی است.

ترفندهای جدید در معاملات قاچاقی

معاملات قاچاقی ارز بسیار بالاتر از قیمت ارز رسمی است. تعداد زیادی از دلال‌ها این روزها از طریق معاملات تلفنی، دلار و یورو را با قیمت فضایی و به صورت قاچاقی خرید و فروش می‌کنند.

به گزارش تسنیم، تعداد زیادی از این دلال‌ها دلار را از مردم با قیمتی کمتر می‌خرند و همان لحظه با قیمت بالاتر و به‌صورت تلفنی می‌فروشند؛ ارز را هم البته با پیک موتوری به دست خریدار می‌رسانند.

تسنیم می‌افزاید، این تمام کارهای دلال‌های خیابان فردوسی نیست؛ دلال‌ها می‌گویند این روزها کاسبی‌شان فقط از طریق تبدیل کردن ارز مسافران خارجی به ریال می‌چرخد.

یکی از آنها که در نزدیکی ساختمان بانک مرکزی در خیابان فردوسی ایستاده گفته است: "مسافران خارجی برای بازدید موزه ملی حاضرند یورو را با قیمت ۹۵۰۰ تومان تبدیل کنند."

در ایران، التهاب بازار ارز، به بازار بزرگ تهران کشید. بنا بر گزارشها، مغازه های بازار بزرگ و خیابانهای اطراف، در اعتراض به افزایش قیمت ارز، تعطیل شده اند. گزارشهایی هم درباره اعتصاب بازاریان در چند شهر دیگر از جمله کرج و جزیره قشم منتشر شده. به گفته شاهدان ، در مواردی نیروهای انتظامی برای متفرق کردن معترضان، به خشونت و شلیک گاز اشک آور متوسل شده‌است. همزمان، رئیس بانک مرکزی ایران گفته ارز لازم برای واردات موجود است و جای نگرانی نیست.

شش تن از زنان درویش زندانی در زندان قرچک در اعتراض به برخوردهای ناهنجار مأموران زندان به اعتصاب غذا دست زده‌اند. آنها عبارتند از: شکوفه یداللهی، الهام احمدی، سپیده مرادی، نازیلا نوری، مریم فرسیابی و معصومه براکوهی.

به گزارش جبهه دموکراتیک ایران و به نقل از کمپین حقوق بشر ایران، شش زن درویش از تاریخ ۲۱ خرداد ماه در زندان قرچک به اعتصاب غذا دست زده‌اند.

مادر سپیده مرادی درویش زندانی به کمپین حقوق بشر در ایران گفت شش نفر از ده نفر زن درویش در زندان قرچک در اعتراض به برخورد‌های بد ماموران زندان قرچک ورامین و ادامه حصر نورعلی تابنده رهبر دراویش از تاریخ دوشنبه ۲۱ خرداد ماه به اعتصاب غذای تر دست زده‌اند.

دراویش گنابادی در روز ۳۰ بهمن ۹۶ در اعتراض به محاصره خانه نورعلی تابنده، رهبرشان در خیابان هفتم پاسداران تهران تجمع کردند که این تجمع با دخالت نیروی انتظامی و ماموران لباس شخصی به آشوب کشیده شد.

در آن شب و صبح روز بعد طبق گفته دراویش بیش از ۳۰۰ تن از درویشان بازداشت شدند و ۱۷۰ نفر آنها به دلیل شدت ضرب و شتم پس از بازداشت به چهار بیمارستان منتقل شدند. همه آنها پس از مداوای سرپایی و دیگر بازداشتی‌ها، به دو زندان اوین و فشافویه منتقل شدند و زنان نیز به زندان قرچک فرستاده شدند.

صدیقه خلیلی، مادر سپیده مرادی درباره رفتار ماموران زندان قرچک با این زندانیان گفت: «روز ۲۱ خرداد ماه وقتی بچه‌ها بیرون بند بودند یکی از ماموران در بند را می‌بندد و آنها به اجبار سه روز و سه شب در سالن باریکی بین بند و حیاط باقی می‌مانند. در همان روز بچه‌ها دست به اعتصاب غذا زدند. سه روز بعد روز چهارشنبه ۲۳ خرداد ماه ماموران اجازه بازگشت آنها را به بند می‌دهند اما بلافاصله چهار پنج نفر از زندانیان پرخطر به تحریک ماموران بند برای درگیری به سراغشان می‌روند. بچه‌ها هم طبق گفته خودشان شروع به یا علی گفتن می‌کنند. بعد هم گارد ویژه به داخل بند می‌ریزد و ماموران زن با شوکر و باتوم به جان آنان می‌افتند.»

خانم خلیلی در ادامه گفت: «سپیده آن قدر ترسیده بود که دچار تشنج می‌شود و او را به بهداری زندان منتقل می‌کنند. با باتوم به سر و صورت خانم یداللهی زده‌اند که هنوز پس از درگیری‌های بازداشت حالش خوب نیست. خانواده آویشا جلال‌الدین می‌گویند گردن و دستش آسیب دیده، خانم برکوهی را با موهایش بر زمین می‌کشند.»

به گفته مادر سپیده مرادی پس از ضرب و شتم زنان درویش هر کدام از آنها به یک بند جداگانه فرستاده می‌شوند.

صدیقه خلیلی به کمپین حقوق بشر ایران گفت: «از روز دوشنبه تا امروز خانواده‌ها هر روز در مقابل زندان قرچک تجمع کردند. بارها از روز چهارشنبه که خبر ضرب و شتم آنها به گوشمان رسیده از ماموران زندان و حتی آقای محمدی رییس زندان علت این اتفاق را پرسیده‌ایم اما آنها مرتب به ما گفته‌اند کذب محض است. اما چند مامور هم با این جمله که از ما نشنیده بگیرید خبر را تایید کردند.»

خانم خلیلی همچنین گفت از روز چهارشنبه تاکنون دوبار توانسته فرزندش را ملاقات کند، یک بار روز یکشنبه که روز ملاقات‌های هفتگی زندانیان با خانواده‌هایشان است و بار دیگر ظهر امروز سه‌شنبه ۲۹ خرداد ماه پس از پایان تحصن خانواده‌ها در مقابل زندان قرچک.

سرلشگر حسن فیروزآبادی، فرمانده سابق ستاد کل نیروهای مسلح ایران، ویلای ۱۰ هزار متری جنجالی در لواسان را به یک نهاد تحت نظر آیت‌الله علی خامنه‌ای پس داده است.

"ستاد اجرایی فرمان امام" در اطلاعیه‌ای تایید کرده است که سرلشگر فیروزآبادی ویلا را به نماینده این ستاد تحویل داده است.

خبرگزاری فارس می‌گوید آقای فیروزآبادی سه‌شنبه شب (۲۹ خرداد) این ویلا را تخلیه کرد و ساعت ۸:۳۰ صبح چهارشنبه آن را تحویل داد.

خبر تخلیه و تحویل ویلا تنها سه روز پس از آن منتشر می‌شود که فرمانده سابق ستاد کل نیروهای مسلح ایران از طرف یک گروه دانشجویی نزدیک به حکومت متهم شد که با وجود درخواست آیت‌الله خامنه‌ای حاضر به ترک ویلا نیست.

حسن آقایی فیروزآبادی روز سه‌شنبه اعلام کرد ویلای لواسان را با حکم آیت‌الله خامنه‌ای تحویل گرفته بود.

او سندی منتشر کرد که مطابق آن به عنوان "بهره‌بردار" ویلا را در سال ۱۳۷۵ از "ستاد" (ستاد اجرایی فرمان امام) در لواسان تحویل گرفته بود و از آن به عنوان "دفتر فوق سری رئیس کل ستاد نیروهای مسلح ایران" استفاده می‌کرده است.

آقای فیروزآبادی گفت آنچه تحویل گرفته بود "یک ساختمان مخروبه با حدود ۴ اتاق معمولی و بدون هرگونه امکانات" بود.

او روز سه‌شنبه گفت حکمی برای تخلیه نگرفته، اما بنا به گزارش‌ها همان شب ویلا را تخلیه کرد.

آقای فیروزآبادی دانش آموخته دامپزشکی است. او از زمان آغاز رهبری آیت‌الله علی خامنه‌ای به مدت ۲۷ سال رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بود.

او از چهره‌های نظامی حامی ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و پس از انتخابات بحث برانگیز سال ۱۳۸۸ از مخالفان سیاسی میرحسین موسوی بود. پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، آقای فیروزآبادی اظهارنظرهایی درحمایت از او کرده است.

او هم اکنون با حکم آیت‌الله خامنه‌ای عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

امام جمعه اهل سنت زاهدان از دخترانی که در ایرانشهر مورد تجاوز قرار گرفته‌اند خواست، بدون ترس از آبروریزی شکایت کنند. او همچنین تاکید کرد که هیچ کس نباید با این دختران بد رفتار کند.

روز دوشنبه (۲۸ خرداد / ژوئن)  مولوی عبدالحمید اسماعیل‌‌زهی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا در رابطه با تجاوز به شماری از دختران ایرانشهری اظهار داشت: «برای اینکه به این جنایت صحیح و درست رسیدگی شود، کسانی که مورد آزار و تجاوز قرار گرفته‌اند، باید حتما شکایت کنند و ترسی نداشته باشند.»

او با تاکید بر اینکه پنهان‌کاری این مشکل را حل نمی‌کند تصریح کرد:‌ «چون این تجاوز به عنف بوده است، آنها گناهکار نیستند، چرا که خودشان رضایت نداشته‌اند».

امام جمعه‌ی اهل سنت زاهدان همچنین تاکید کرد که کسی حق ندارد با آنها رفتار بدی داشته باشد. 

مولوی طیب ملازهی، امام جمعه‌ی اهل سنت ایرانشهر، در خطبه‌های نماز عید فطر از ۴۱ مورد ربایش دختران و تجاوز به آنها خبر داده بود. 

دستگیری یکی از متهمان

او ضمن بیان اینکه عامل اصلی این جنایت دستگیر شده گفت: «اگر اسم این اوباش را بگویم، عده‌ای سرشان پایین خواهد افتاد.»

نبی بخش داوودی، فرماندار ایرانشهر نیز دستگیری "عامل اصلی قضیه" را تایید کرد. 

به گزارش ایلنا، محمدهادی مرعشی، معاون امنیتی و انتظامی استانداری سیستان و بلوچستان، هم گفته است که مجرمان چهار نفر هستند که یکی از آنان دستگیر شده و سه نفر دیگر متواری هستند.

به گفته‌ی رحیم ملازهی، عضو "حزب اتحاد ملی بلوچستان"  تجاوزها توسط افرادی صورت گرفته است که "به نحوی با بسیج ارتباط دارند".

روز یکشنبه ۲۷ خرداد شماری از مردم منطقه در واکنش به این واقعه در برابر فرمانداری ایرانشهر گرد آمده و خواستار معرفی و مجازات عاملان این تجاوزها شدند. 

محمد ثلاث، از دراویش گنابادی به اتهام کشتن سه تن از ماموران انتظامی صبح دوشنبه اعدام شد. زینب طاهری وکیل محمد ثلاث گفته است علیرغم اعتراض و مخالفت خانواده ثلاث، جسد او برای دفن به بروجرد منتقل شده است.

پس از دو سال سکوت رسانه ای , اولین مصاحبه تلویزیونی با حشمت اله طبرزدی